Chuyển đổi số đang là xu thế mang tính tất yếu mà mọi doanh nghiệp dù sớm hay muộn đều cần áp dụng để không bị đào thải khỏi thị trường đầy cạnh tranh như hiện nay. Một trong những mục tiêu của chuyển đổi số là số hóa thông tin, số hóa quy trình, số hóa giao dịch.
Để tạo hành lang pháp lý vững chắc, giúp các doanh nghiệp Việt Nam có đủ cơ sở để thực hiện công cuộc số hóa nêu trên, ngày 22/6/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Giao dịch điện tử số 20/2023/QH15 kế thừa có sửa đổi, bổ sung Luật Giao dịch điện tử 2005 nhằm khuyến khích chuyển đổi các hoạt động từ môi trường thực sang môi trường số trong tất cả các ngành, lĩnh vực.
Luật Giao dịch điện tử số 20/2023/QH15 kế thừa có sửa đổi, bổ sung 33 Điều, quy định mới 18 Điều so với Luật Giao dịch điện tử năm 2005. Trong đó, các điểm mới nổi bật bao gồm:
- Quy định mới về phạm vi điều chỉnh của Luật
- Luật hóa một số khái niệm quan trọng
- Quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong giao dịch điện tử
- Quy định về giá trị của thông điệp dữ liệu
- Quy định về chuyển đổi hình thức giữa văn bản giấy và thông điệp dữ liệu
- Quy định về chữ ký điện tử, giao dịch và thực hiện Hợp đồng điện tử
- Quy định về hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử.
Sự ra đời của Luật giao dịch điện tử 2023 sẽ góp phần tích cực thúc đẩy các giao dịch điện tử, đặc biệt là trong các hoạt động tạo môi trường, không gian số cho các giao dịch điện tử, lưu trữ sản phẩm giao dịch điện tử.
Chi tiết các điểm mới của Luật Giao dịch điện tử 2023 như sau:
1. Phạm vi điều chỉnh:
Luật Giao dịch điện tử năm 2023 quy định về việc thực hiện giao dịch bằng phương tiện điện tử, không quy định về nội dung, hình thức, điều kiện của giao dịch; giao dịch trong lĩnh vực nào sẽ được điều chỉnh bởi pháp luật chuyên ngành của lĩnh vực đó.
2. Luật hóa khái niệm:
Luật Giao dịch điện tử năm 2023 "luật hóa" các khái niệm "chữ ký điện tử", "chữ ký số", "dấu thời gian", "hợp đồng điện tử", "môi trường điện tử", "chứng thư điện tử", "dịch vụ chứng thực chữ ký số", "người trung gian",...
Điều này đảm bảo việc áp dụng nhất quán, thuận lợi khi thực hiện các giao dịch trên môi trường điện tử.
3. Thông điệp dữ liệu:
Thông điệp dữ liệu có giá trị như văn bản, thông điệp dữ liệu có giá trị như bản gốc, thông điệp dữ liệu có giá trị dùng làm chứng cứ tạo căn cứ pháp lý cho việc triển khai trên thực tế.
4. Hành vi bị cấm:
Luật Giao dịch điện tử 2023 quy định cụ thể hơn những nội dung và hành vi bị nghiêm cấm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tuân thủ luật.
5. Chuyển đổi hình thức giữa văn bản giấy và thông điệp dữ liệu:
Chuyển đổi hình thức giữa văn bản giấy và thông điệp dữ liệu khi đáp ứng được:
- Thông tin trong văn bản giấy được bảo đảm toàn vẹn như thông điệp dữ liệu.
- Có thông tin để xác định được hệ thống thông tin và chủ quản hệ thống thông tin tạo lập, gửi, nhận, lưu trữ thông điệp dữ liệu gốc để tra cứu.
- Có ký hiệu riêng xác nhận đã được chuyển đổi từ thông điệp dữ liệu sang văn bản giấy và thông tin của cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi.
- Hệ thống thông tin phục vụ chuyển đổi phải có tinh năng chuyển đổi từ thông điệp dữ liệu sang văn bản giấy.
6. Chữ ký điện tử:
Luật cơ bản không thay đổi về nguyên tắc, chỉ khái quát hoá, sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể về chữ ký điện tử, chữ ký điện tử chuyên dùng, chữ ký số; công nhận tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký điện tử nước ngoài; công nhận chữ ký điện tử, chứng thư chữ ký điện tử từ nước ngoài,...
7. Giao kết, thực hiện Hợp đồng điện tử:
Khi giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, các bên có quyền thỏa thuận về yêu cầu kỹ thuật, điều kiện đảm bảo tính toàn vẹn, bảo mật có liên quan đến hợp đồng điện tử đó. Quy định về giao kết, thực hiện Hợp đồng điện tử sẽ được các Bộ, cơ quan ngang bộ từng lĩnh vực ban hành.
8. Hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử:
Luật bổ sung quy định cụ thể các loại hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử; tài khoản giao dịch điện tử; trách nhiệm của chủ quản hệ thống thông tin phục vụ giao dịch điện tử, đặc biệt là với các nền tảng số trung gian phục vụ giao dịch điện tử có quy mô, số lượng người sử dụng lớn.
Có thể nói, với sự hỗ trợ của những cải tiến trong Luật Giao dịch điện tử 2023, đây được xem là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh phát triển thị trường, thay đổi cơ cấu theo mô hình chuyển đổi số, phục vụ mục tiêu chuyển đổi số quốc gia./.