Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Hà Nội còn có Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc; đại diện Lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Văn phòng Chính phủ; đại diện Lãnh đạo UBND TP Hà Nội; Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng; các đồng chí Thứ trưởng Bộ Tài chính; đại diện Lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Tài chính.
Tại điểm cầu 62 tỉnh, thành phố có sự tham dự của Lãnh đạo UBND các tỉnh, TP trực thuộc trung ương; Lãnh đạo các Sở Tài chính; Lãnh đạo các cơ quan tài chính, đơn vị thuộc Bộ Tài chính đóng trên địa bàn.
Lần đầu tiên thu NSNN vượt trên 2 triệu tỷ đồng
Báo cáo tại Hội nghị cho biết, năm 2024, tình hình thế giới tiếp tục gặp nhiều bất ổn, khó khăn, thách thức lớn ngoài dự báo. Ở trong nước, nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được đảm bảo. Tuy nhiên, tổng cầu tiêu dùng phục hồi chậm; sản xuất kinh doanh của một số ngành, lĩnh vực vẫn còn nhiều khó khăn; biến đổi khí hậu diễn biến bất thường, mưa bão, sạt lở đất nghiêm trọng diễn ra ở nhiều địa phương, đặc biệt là cơn bão số 3 (Yagi) gây thiệt hại lớn về hạ tầng kinh tế - xã hội và ảnh hưởng đến đời sống người dân.
Trong bối cảnh đó, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành Tài chính đã chủ động, quyết liệt triển khai để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, tài chính – NSNN được giao.
Trong bối cảnh khó khăn, Bộ Tài chính đã ttham mưu, đề xuất trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ, Quốc hội ban hành các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất trong năm 2024 với với tổng quy mô khi ban hành các chính sách dự kiến là khoảng 191 nghìn tỷ đồng. Kết quả thực hiện (bao gồm các chính sách thi hành từ năm 2023, tiếp tục tác động làm giảm thu NSNN năm 2024) ước đạt khoảng 197,3 nghìn tỷ đồng, trong đó, miễn, giảm khoảng 99 nghìn tỷ đồng; gia hạn khoảng 98,3 nghìn tỷ đồng.
Thu NSNN cả năm 2024 ước đạt khoảng 2.025,4 nghìn tỷ đồng, bằng 119,1% (tăng 324,4 nghìn tỷ đồng) so dự toán, tăng 15,5% so thực hiện năm 2023 (thu NSTW ước đạt 123,7% dự toán, thu NSĐP ước đạt 114,4% dự toán); tỷ lệ động viên vào NSNN đạt 17,8%GDP, riêng thuế, phí đạt 14,2%GDP.
Chi NSNN ước đến ngày 31/12/2024 đạt khoảng 1.830,8 nghìn tỷ đồng, bằng 86,4% dự toán; trong đó: chi đầu tư phát triển ước đạt 78,1% dự toán Quốc hội quyết định; tỷ lệ giải ngân ước đạt 77,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2023 đạt khoảng 81,9%); chi thường xuyên ước đạt 94,5% dự toán.
Cân đối NSTW, NSĐP các cấp được đảm bảo. Đã thực hiện phát hành được 330,4 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, bằng 82,59% kế hoạch, kỳ hạn bình quân 11,12 năm, lãi suất bình quân 2,52%/năm, đảm bảo nguồn chi trả kịp thời nợ gốc các khoản vay đến hạn của NSTW và góp phần định hướng lãi suất thị trường.
Nợ công được quản lý chặt chẽ, thấp hơn ngưỡng cho phép. Đến cuối năm 2024, các chỉ tiêu dư nợ công khoảng 36-37% GDP, nợ Chính phủ khoảng 33-34% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so thu NSNN khoảng 20-21%. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu an toàn nợ công theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, của Quốc hội và của Chính phủ; tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp tiếp tục cơ cấu lại nợ công; phát hành trái phiếu Chính phủ kỳ hạn dài, góp phần kéo dài danh mục nợ công theo Nghị quyết của Quốc hội; thực hiện trả đầy đủ, đúng hạn các khoản nợ theo cam kết; không cấp mới bảo lãnh cho các dự án vay trong nước và nước ngoài.
Hệ số tín nhiệm quốc gia của Việt Nam tiếp tục được củng cố nhờ thành công trong điều hành phát triển kinh tế, tăng trưởng mạnh xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài, nợ công được kiểm soát ở mức thấp. Cả 3 tổ chức S&P, Fitch, Moody’s và S&P đều tiếp tục duy trì xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam ở mức tích cực, bền vững trong đó, S&P, Fitch đánh giá đều ở mức BB+, Moody’s đánh giá ở mức Ba2, triển vọng Ổn định.
Hoàn thành số lượng đề án lớn, quan trọng
Bộ Tài chính xác định đẩy mạnh hoàn thiện và nâng cao chất lượng thể chế tài chính là một trong ba đột phá chiến lược để xây dựng nền tài chính quốc gia phát triển bền vững, hiện đại và hội nhập. Mặc dù số lượng văn bản Bộ Tài chính được giao chủ trì luôn rất lớn, nhiều nội dung phức tạp nhưng Bộ luôn hoàn thành Chương trình xây dựng pháp luật với tỷ lệ cao. Hệ thống pháp luật về tài chính - ngân sách ngày càng hoàn thiện, tháo gỡ khó khăn, tác động tích cực đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.
Năm 2024, Bộ Tài chính đã hoàn thành 70/71 đề án nhiệm vụ được giao, trong đó có 38 đề án, nhiệm vụ được giao bổ sung. Tính cả các đề án đã trình từ những năm trước chuyển sang, đã trình Chính phủ ban hành 23 Nghị định và 20 dự thảo Nghị định đang xem xét ban hành; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 02 Quyết định và 02 dự thảo Quyết định đang xem xét ban hành. Đồng thời, Bộ Tài chính đã ban hành 86 Thông tư hướng dẫn trong lĩnh vực tài chính - NSNN.
Đặc biệt, tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán; Luật Kế toán; Luật Kiểm toán độc lập; Luật Ngân sách nhà nước; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Luật Quản lý thuế; Luật Thuế thu nhập cá nhân; Luật Dự trữ quốc gia; Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật số 48/2024/QH15 thuế giá trị gia tăng (sửa đổi); Nghị quyết chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng. Đồng thời, trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) và dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp và 03 Nghị quyết .
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, rà soát đối với các Luật thuế bảo vệ môi trường; Luật thuế tài nguyên; Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật thuế thu nhập cá nhân; Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; Luật Quản lý thuế; Luật Ngân sách nhà nước; Luật Kế toán; Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; trên cơ sở đó, sẽ nghiên cứu để lập đề nghị xây dựng các Luật và báo cáo cấp có thẩm quyền đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thực hiện hiệu quả các giải pháp phát triển thị trường tài chính lành mạnh
Năm 2024, Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường để kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá các giải pháp nhằm đảm bảo kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; điều hành giá bán lẻ xăng dầu, giá bán lẻ điện.... Công tác quản lý, điều hành giá năm 2024 đã bám sát theo đúng kịch bản điều hành, giá cả thị trường cơ bản ổn định, chỉ số CPI bình quân 11 tháng tăng 3,69% so cùng kỳ, lạm phát cơ bản tăng 2,7%; ước cả năm CPI bình quân tăng dưới 4%, thấp hơn mục tiêu (4-4,5%).
Về thị trường chứng khoán, Bộ Tài chính đã ban hành chương trình hành động triển khai thực hiện chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chính sách phát triển thị trường; tăng cường quản lý các tổ chức kinh doanh chứng khoán, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp và công ty đại chúng; kiểm tra, giám sát, thanh tra và xử lý vi phạm, nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh của thị trường.
Trong năm 2024, thị trường chứng khoán có biến động với các phiên tăng, giảm đan xen, với xu hướng phục hồi so cuối năm trước. Tính đến ngày 27/12/2024, chỉ số VNIndex đạt 1.275,14 điểm, tăng 12,9% so với cuối năm 2023. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt gần 7,2 triệu tỷ đồng, tăng 21,2% so với cuối năm 2023, tương đương 70,4% GDP ước tính năm 2023; giá trị giao dịch bình quân đạt 21,1 nghìn tỷ đồng/phiên, tăng 19,9% so với bình quân năm trước.
Toàn cảnh Hội nghị tại điểm cầu Bộ Tài chính
Năm 2024, có 96 doanh nghiệp phát hành TPDN riêng lẻ với với khối lượng 396,7 nghìn tỷ đồng, tăng 33,6% so với năm 2023; khối lượng mua lại trước hạn khoảng 187 nghìn tỷ đồng (giảm 24,7% so với năm 2023); có 1.431 mã trái phiếu của 326 tổ chức phát hành đã thực hiện đăng ký giao dịch. Tổng giá trị giao dịch TPDN đạt 1.026,6 nghìn tỷ đồng, giá trị giao dịch bình quân phiên đạt khoảng 4.224,8 tỷ đồng/phiên.
Khung khổ pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm tiếp tục được hoàn thiện, tạo thuận lợi cho sự phát triển lành mạnh và bền vững của thị trường bảo hiểm. Thị trường bảo hiểm tiếp tục phát triển ổn định, hiện có 85 doanh nghiệp KDBH và 01 chi nhánh DNBH phi nhân thọ nước ngoài. Tổng tài sản năm 2024 ước đạt khoảng 1.007 nghìn tỷ đồng (tăng 10,9% so với năm trước); đầu tư trở lại nền kinh tế đạt 850 nghìn tỷ đồng, tăng 13,2%; chi trả quyền lợi bảo hiểm đạt 227,5 nghìn tỷ đồng, tăng 17,9%.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đặc biệt chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách; chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, năm 2024, Bộ Tài chính đã thực hiện 73,4 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực quản lý thu, chi ngân sách; quản lý, sử dụng vốn đầu tư; quản lý giá, chứng khoán; kiểm tra 771,7 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp; bắt giữ, xử lý gần 18 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan. Qua đó, kiến nghị xử lý tài chính khoảng 124,8 nghìn tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu nộp NSNN 23 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 12,4 nghìn tỷ đồng), kiến nghị giảm lỗ, giảm khấu trừ và xử lý tài chính khác khoảng 98 nghìn tỷ đồng; xử lý vi phạm hành chính khoảng 3,7 nghìn tỷ đồng.
Với vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều giải pháp đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đã bắt giữ, xử lý gần 18 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính khoảng 31,4 nghìn tỷ đồng. Cơ quan hải quan đã khởi tố 27 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 173 vụ vi phạm.
Đại diện Lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh phát biểu tại Hội nghị
Chủ động tổ chức sắp xếp, xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả
Tiếp tục triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW, Nghị quyết số 10/NQ-CP, Nghị quyết số 08/NQ-CP, Nghị quyết số 56/2017/QH14 và các hướng dẫn thực hiện, Bộ Tài chính đã chủ động, tập trung chỉ đạo, quán triệt và tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp, xây dựng và ban hành kế hoạch để triển khai, thực hiện; yêu cầu toàn ngành Tài chính tập trung rà soát, kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, tổ chức lại các cơ quan, đơn vị đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu quả, hiệu lực, phù hợp với quá trình đổi mới phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm, gắn với việc thực hiện tinh giản biên chế. Bộ Tài chính đã thực hiện giao biên chế công chức cho các tổ chức, đơn vị thuộc Bộ năm 2024 và giai đoạn 2024-2026; trong đó, năm 2024 giảm 679 biên chế so với năm 2023, năm 2026 giảm 3.342 biên chế so với biên chế được giao năm 2022, tương đương giảm 5% biên chế công chức so với năm 2022.
Mới đây nhất, trả lời về cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy để hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và sự chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ Tài chính đã khẩn trương triển khai thực hiện với tinh thần “phải làm ngay, càng làm sớm càng có lợi cho dân, cho nước”.
Bộ trưởng, các đồng chí Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng đã quán triệt, chỉ đạo toàn ngành tăng cường tinh thần đoàn kết, đồng thuận trong tập thể đơn vị; kịp thời nắm bắt tư tưởng của công chức, viên chức và người lao động để thống nhất trong nhận thức và hành động, chấp hành nghiêm chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đảm bảo tiến độ, chất lượng.
“Trong thời gian tới, còn rất nhiều việc phải làm, còn nhiều vấn đề khó. Tập thể Lãnh đạo Bộ Tài chính và toàn ngành đã thể hiện sự đồng lòng, thống nhất rất cao, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ để thực hiện chủ trương của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước; Ngành Tài chính đã sẵn sàng để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ của thời kỳ phát triển mới, đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết.
Tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt
Xác định rõ năm 2025 là năm với nhiều nhiệm vụ quan trọng của đất nước và của ngành, để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu trong năm 2025, Bộ Tài chính quyết tâm, thực hiện có hiệu quả các giải pháp, nhiệm vụ chủ yếu đã đề ra. Trong đó, tập trung vào các nhiệm vụ, giải pháp sau:
Giữ vững nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế, xã hội. Tăng cường năng lực dự báo đúng, kịp thời những biến động tình hình kinh tế thế giới và trong nước để đề xuất các giải pháp điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, nhịp nhàng với chính sách tiền tệ và các chính sách khác nhằm xử lý tốt các vấn đề phát sinh.
Thực hiện nghiêm pháp luật về thu, quản lý thu NSNN, tập trung thực hiện các giải pháp tăng cường quản lý thu NSNN, phấn đấu hoàn thành dự toán thu được giao ở mức cao nhất đảm bảo nguồn lực phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, nâng cao hiệu quả quản lý, phân bổ, sử dụng NSNN gắn với các mục tiêu về tái cơ cấu nền kinh tế, phát triển bền vững. Cùng với đó, thực hiện kiểm soát hiệu quả bội chi NSNN, nợ công, nghĩa vụ nợ dự phòng.
Bộ Tài chính tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế nhằm nâng cao hiệu lực hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập. Tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, xây dựng cơ cấu sở hữu hợp lý, tập trung vào những ngành, lĩnh vực then chốt, nòng cốt cho kinh tế nhà nước. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý giá cả, thị trường; đảm bảo sự vận hành ổn định, an toàn của thị trường tài chính và dịch vụ tài chính, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế. Cùng với đó, chủ động hội nhập tài chính quốc tế, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại.